آشنایی باخاتم کاری

معرفی خاتم و نحوه ی ساخت آن

تعریف خاتم
ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه شامل چوب های رنگی در رنگ‌های مختلف و مفتول برنج و انواع استخوان تشکیل می‌شود. 
 
مواد اولیه در ساخت خاتم
انواع چوب: توسکا- کبوده- راش- گردو- بقم- عناب- نارنج و بعضی چوب های رنگ شده
استخوان ( استخوان و عاج فبل- استخوان شتر- استخوان اسب)
 
مفتول های فلزی ( برنج- آلومنیوم- نقره)
 
چسب( چسب چوب- سریشم)
 
 
وسایل و ابزار مورد نیاز
شامل چکش- گازانبور- دریل و مته- اره فلکه ی- دستگاه کاس زنی- انواع سوهان- انواع رنده- پرس- دینام(ساب)- تیغ اره- لیسه- خط کش و گونیا- مقار و...
 
ارتباط بعضی شغل ها با خاتم کاری
نجاری- شبکه بری- منیاتوری- پلی استر زنی- جیر کاری
 
 
مراحل تولید خاتم
چوب مورد نیاز چهار چوب یا اسکلت را در ابعاد مورد نظر به وسیله اره ها و رندهای مختلف تهیه می کنند.
ابتدا انواع چوبها و استخوان ها را در رنگ های مختلف تهیه کرده و با ابزار مخصوص خود به طول 60 سانتیمتر می برند و از آنها مثلث های تهیه می شود که پس از سوهان کاری تمام اضلاع آن به حالت دلخواه در آمده و برای تکمیل طرح نیاز به مفتول های برنجی که به صورت مثلث بوده داریم که برای آماده ساری آنها نیز مراحل مختلفی طی می شود.
سپس برای تهیه کردن خاتم ابتدا طرحی که مورد نظر استادکار است، مصالح آن تهیه شده و با دستان ماهر هنرمند در کنار هم به وسیله ی ( چسب چوب رقیق شده) قرار داده و چسبانده می شوند و به وسیله نخ محکم می گردند، بعد از چند ساعت نخ ها باز شده و اضلاع طرح سوهان کاری شده و اشکالی ساخته شده را در کنار هم  قرار می دهند و مجدداً با چسب به هم چسبانده می شوند که حاصل آن «گل» خاتم به دست می آید.
 گل ساخته شده را به شش قسمت 10 سانتیمتری تقسیم و آنها را به وسیله سریشم روی دو تخته چسبانیده و سپس به آن را به وسیله پرس حدود 2 ساعت تحت فشار قرار می دهند که آن را اصطلاحاً «قامه» می گویند.
این قامه را به وسیله اره فلکه ی که تیغ مخصوص برش دارد به لایه 1 تا 2  میلی متری که اصطلاحاً به آن « لنگه» می گویند برش داده می شود. 
 هنرمند با استفاده از چوب های که در نجاری به ابعاد مختلف بدست آورده بود، زیر کار شیء که می خواهد کار کند را تهیه می کند.سپس خاتم ها بر اساس طرح، رنگ، شکل و ابعاد محل مورد نظر بر روی سطح کار به وسیله چسب های مخصوص و با حرارت دادن خاتم را چسبانده و با ایجاد طرح های گوناگون و قرینه سازی تمامی سطح طرح به وسیله خاتم مزین می گردد.
بعد از بتونه کاری، ساییدن، ترمیم  و پرداخت کردن شیء خاتم آماده می شود.
هم اکنون شئی خاتم کاری شده  به وسیله مواد مخصوص مانند سیلر، کیلر و پلی استر پوشش داده می شود. اگر محصول مورد نظر داخل آن خاتم نباشد آن جعبه را به وسیله مخمل، جیر کاری می کنند.
تمامی این مراحل از ابتدا تا بدین جا را بیش از 400 مرحله کاری را شامل می شود.